Stage bij UNHCR Regional Support Hub Nairobi

“Vluchtelingen. Mensenrechten.” Dat was het standaard antwoord op de vraag “Wat wil je doen na je studies rechten?” Na een bijkomende LL.M. International Human Rights and Humanitarian Law had ik wel een heel pakket theoretische kennis, maar had ik ze nog steeds niet echt gezien of ermee gewerkt, die vluchtelingen. En na de vele uren surfen op zoek naar en appliceren voor de jobs die ik graag wou doen, stootte ik steeds weer op de onoverkoombare vereiste van werkervaring, zelfs voor de meest junior jobs. Na veel rondvragen en doorverwijzingen, kreeg ik uiteindelijk de kans om stage te lopen bij de UNHCR Regional Support Hub in Nairobi, Kenya. Op naar Nairobi dus. Wist ik veel dat ik me er later permanent zou vestigen: op dat moment had het evengoed Bangkok kunnen zijn. Of Ouagadougou.

In Nairobi bleek ik al gauw heel veel geluk te hebben met het kantoor en mijn stagebegeleiders. Terwijl vele stagiairs bij andere VN-kantoren klaagden over nutteloze taken (soms nog net niet op het niveau van koffie rondbrengen), vroegen mijn supervisors mij om een online training te ontwerpen over Refugee Status Determination.

Refugee Status Determination is de procedure waarmee wordt vastgesteld of iemand het statuut van vluchteling verdient. In België is dit het werk van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen, in Kenya wordt dit voorlopig nog hoofdzakelijk gedaan door UNHCR.

Omdat ik door het vele jaren uitkijken naar praktische ervaring zowat alles interessant vond, kreeg ik al gauw meer en meer taken toegewezen. Ik deed onder andere onderzoek naar de gebeurtenissen in de landen van herkomst van de vluchtelingen in Kenia, informatie die gebruikt wordt om de vluchtelingenclaims te staven. Op dat moment was Zuid-Soedan in volle burgeroorlog, dus spitste mijn onderzoek vooral daarop toe. Ik probeerde ook zoveel mogelijk te leren kennen over het werk van UNHCR in het algemeen en ging dus zoveel mogelijk naar meetings, las beleidsdocumenten en sprak met staff uit de verschillende units.

Tijdens mijn stage keek ik al rond naar de mogelijkheden om voltijds te werken in de sector. UNHCR werkt heel veel met national staff, die lokaal gerekruteerd worden. Resettlement bleek al gauw een branche waarin veel internationale jonge staff aan de slag was. Resettlement is de hervestiging van vluchtelingen die zelfs in het asielland beschermingsproblemen hebben naar een derde land, voornamelijk de Verenigde Staten, Canada, Australië en enkele Europese landen. De vluchtelingen die hiervoor in aanmerking komen zijn bijvoorbeeld zij die zelfs in het asielland bedreigingen krijgen; alleenstaande vrouwen met kinderen zonder de bescherming van een echtgenoot of partner; vluchtelingen met een medische aandoening die niet behandelbaar is in het asielland omdat de behandeling te duur of niet beschikbaar is, enz.

Een belangrijk onderdeel van resettlement is het vaststellen dat een vluchteling die geïnterviewd wordt voor resettlement effectief een vluchteling is. Mijn ervaring in de refugee status determination unit was dus direct relevant. Dankzij deze ervaring, goede referenties en een goede kennis van zowel Frans als Engels, werd ik aangenomen als Resettlement Officer bij RSC Africa, een Amerikaanse NGO die mij uitzend bij UNHCR om interviews af te nemen van vluchtelingen die in aanmerking komen voor hervestiging naar de VS. Tot nu toe heb ik, telkens voor twee maanden, gewerkt in de UNHCR kantoren in Nairobi, Kakuma Refugee Camp en de Togo Country Office in Lomé. Op dit moment doe ik voor twee maanden resettlement interviews met vluchtelingen uit voornamelijk de Centraal-Afrikaanse Republiek in de Douala Field Office in Kameroen.

Aangezien ik al verschillende keren emails heb gekregen van jonge mensen op zoek naar werk in dezelfde sector, geef ik de lezers van Wereldbeeld graag de volgende tips:

• Zoek een passie. Zeg nooit dat je een bepaalde stage of job wil doen omdat de Verenigde Naties ‘goed op je CV staat’ of omdat je wil werken binnen ‘de VN’. De Verenigde Naties bestaan immers uit een verscheidenheid aan organisaties die werken in veel verschillende sectoren. UNICEF, UNEP, UN-Habitat, UNHCR en de andere VN-organisaties zijn niet op zoek naar diegenen die voor de VN willen werken vanwege het prestige, maar naar mensen met een passie voor hun vakgebied, of het nu gaat om kinderrechten, het milieu, urban planning, vluchtelingen of drugs- en misdaadpreventie.
• Werk aan je talen. Als Vlamingen hebben we het voordeel dat we gemakkelijk toegang hebben tot manieren om ons Frans en Engels bij te schaven. Ga bijvoorbeeld op Erasmus uitwisseling in een Spaans- of Franssprekend land. Minstens twee VN-talen spreken is een minimumvereiste voor elke VN-job (de VN-talen zijn Arabisch, Chinees, Frans, Engels, Russisch en Spaans). Spaans opent een heel nieuw continent. Met Frans en Engels kan in de meeste Afrikaanse landen worden ingezet , wat je kans om nuttig te zijn voor een organisatie aanzienlijk verhoogt.
• Ga actief op zoek. Blijf niet thuis zitten wachten tot iemand je een job geeft, maar doe stages of vrijwilligerswerk in het buitenland, informeer op internet, praat met mensen die jouw droomjob uitoefenen, leer talen, durf thuis te vertrekken. Weinig mensen bij de VN hebben hun thuisstad nooit verlaten. Ook al zijn er VN-kantoren in Brussel, een stage daar leidt vaak enkel tot meer (onbetaalde) stages. Stage lopen bij een VN-organisatie in Afrika, Zuid-Amerika of Azië toont aan dat je durft.
• Zoek beurzen. Bijkomende studies of stages zijn vaak de opstap naar het werk dat je wilt doen, maar zijn vaak heel duur. Er bestaan echter verschillende beurzen en manieren om je stage of studie te financieren. Voor mijn stage in Nairobi had ik een beurs van de Vlaamse overheid (http://www.vlaanderen.be/int/flanders-trainee-programme). Gelukkig, want Nairobi is bijna even duur als Brussel. Mijn LL.M. in de UK heb ik gefinancierd met een beurs van Rotary International en een renteloze lening van Stichting Fernand Lazard. Het vinden van en het appliceren voor de verschillende beurzen en toelagen vraagt heel veel tijd en werk, maar het maakt ook veel mogelijk.
• Eens je stage loopt, bekijk het dan niet als ‘maar een stage’. Grijp de kans om veel bij te leren. Toon dat je een carrière in de sector serieus neemt. Netwerk. De contacten die je legt tijdens een stage zullen vaak nog heel nuttig blijken later. Probeer echter niet te wanhopig ‘geef-mij-een-job-netwerken-om-te-netwerken’, maar toon mensen dat je hun werk interessant vindt. Eens je het vertrouwen van je collega’s hebt gewonnen, is het veel gemakkelijker het onderwerp ‘job vinden’ aan te snijden.

Veel succes alvast.