Wereldbeeld 2016 / jg. 40 / nr. 179 / Vrede & Veiligheid
Menu
Artikel 1 van 8

Edito

Kirsten Arnauts

In tijden waarin een nieuw-verkozen president van één van de machtigste landen ter wereld muren wil bouwen om de iets zuidelijker gesitueerde medemens de kans op een beter leven te ontnemen, kan een mens zoals ik enkel maar met opgetrokken wenkbrauw de ontwikkelingen waarnemen.

Hadden we al niet eens de fout gemaakt zo’n muur te laten optrekken om volkeren te verdelen en miserie te bevorderen? Zelf heb ik die muur niet bewust meegemaakt, maar het belang ervan als beeld van een wereld in verdeeldheid is niemand ontgaan.

Dat de huidige teneur van verharding en vergetelheid van onze niet zo verre geschiedenis leidt tot de verkiezing van conservatieve, populistische en haat zaaiende leiders zoals Trump in de VS en Duterte in de Filippijnen is de verderzetting van een menselijk fenomeen dat naargelang de tijdsgeest een terugval of opmars kent (maar steeds aanwezig blijft): we zitten niet bepaald in met ‘de ander’ en vallen vanouds terug op het verdedigen van eigenbelang.

Wanneer wereldwijde crisissen leiden tot eindeloos gekibbel op het hoogste niveau, kan een klein individu als ikzelf slechts wanhopig toekijken. De vluchtelingencrisis is uiteraard het meest zichtbare voorbeeld van hoe eigenbelang samenwerking, en dus oplossingen, in de weg staat. Vandaar dat er in dit nummer van Wereldbeeld ook twee stukken aan het onderwerp gewijd zijn. Want hoewel er veel kommer en kwel te betreuren valt, worden er ook initiatieven genomen die, ondanks het grote “druppel op een hete plaat”-gehalte toch onmisbaar zijn om het tij te doen keren.

Guy Rayée bespreekt in zijn bijdrage de toenadering tussen de VN en het de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) om het hoofd te bieden aan de grote vluchtelingenstromen en de voorzichtige aanzet tot een internationaal kader voor migratie die ze daartoe hebben uitgewerkt.

Joost Depotter geeft dan weer zijn ongezouten mening over de houding van, onder andere, de Europese Unie in de ganse vluchtelingencrisis en hoe die de rechtsbescherming voor vreemdelingen haast de rug toekeert. Ook daar doemde het beeld van een nieuwe muur op, toen Hongarije besloot fysiek de grenzen af te sluiten om de vluchtelingen buiten te houden.

Waar er geen sprake is van een muur, maar wel van het strategisch inplanten van (al dan niet militaire) aanwezigheid, is op de Spratly eilanden in de Zuid-Chinese Zee. Of zijn het de Senkaku eilanden? Of de Diaoyu eilanden? Het territoriale conflict tussen China, Japan, Vietnam, de Filippijnen, Taiwan, Maleisië en Brunei is zo’n ander voorbeeld van hoe eigenbelang samenwerking, en dus oplossingen, in de weg staat. Marta Hermez geeft in haar stuk toelichting bij de actuele stand van zaken in de arbitrage procedure opgestart door de Filippijnen tegen de Chinese claim. Gaat het daar niet om het bouwen van muren, dan wel om het boren van gaten naar olie- en gasbronnen. Het gedrag van de betrokken partijen laat echter niets aan de verbeelding over: ruziënde buren die over de heg verwijten naar elkaars hoofd slingeren.

Laat ik echter niet al te cynisch eindigen: er werd een nieuwe VN Secretaris-generaal verkozen. Er is weer een kans op verandering, op een figuur die mensen kan engageren. Laten we hopen dat António Guterres vanuit zijn ervaring bij UNHCR de juiste snaren kan raken om de vluchtelingencrisis aan te pakken en naar menswaardige oplossingen te streven. Nu klinkt het zeker als een haast onmogelijke taak die ik Guterres wil zien opnemen, maar soms kan één leider wel een tijdsgeest in positieve zin beïnvloeden. Een tijdsgeest die mensen ook zal sturen in hun gedragingen. Want werd die bewuste muur ook niet opnieuw afgebroken door het volk? Geeft me hoop…

Auteur

  • Kirsten Arnauts
    Kirsten Arnauts is hoofdredacteur van Wereldbeeld en lid van de Raad van bestuur van de VVN. Van 2011 tot 2012 was ze ook Algemeen Secretaris van de VVN.

Deel dit item

Druk artikel af