In de kijker - De tiende editie van de VVN Model United Nations

De Vereniging voor de Verenigde Naties (VVN) heeft tot doel de beginselen van de Verenigde Naties te verspreiden en het publiek een betere kennis van en een beter begrip voor de werking en doelstellingen van de VN bij te brengen. Een van de manieren waarop de VVN deze doelstelling realiseert, is door jaarlijks een interuniversitaire Model United Nations (MUN) te organiseren. De VVN MUN beoogt studenten aan den lijve te laten ondervinden wat de werking en mogelijkheden van het VN-systeem en meer bepaald de VN-Veiligheidsraad zijn. Reeds 10 jaar lang nemen jonge, getalenteerde studenten van de Vrije Universiteit Brussel, de KU Leuven, de Universiteit Antwerpen en de Universiteit Gent deel aan deze vierdaagse simulatiesessie van de VN-Veiligheidsraad. Het interuniversitaire karakter van de VVN MUN maakt dat deze MUN uniek is in Vlaanderen. De jaarlijkse organisatie van de VVN Model United Nations werd de afgelopen jaren steeds mogelijk gemaakt door de medewerking en onder de auspiciën van de VUB, de KU Leuven, de UA en de UGent. We kunnen telkens op een team van vrijwilligers rekenen die zijn tewerkgesteld in of studeren aan één van deze universiteiten.

Openingsceremonie & Global Village

Van 27 t.e.m. 30 november 2014 vond de tiende editie en tevens feesteditie van de VVN MUN plaats in Brussel. De plechtige openingsceremonie ging van start in de Arenbergzaal van het Egmontpaleis met een welkomstwoord door Z.E. Ambassadeur Werner Bauwens, namens Vice-eersteminister en Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders. De ambassadeur ging hierbij dieper in op de prioriteiten van het buitenlands beleid van de federale beleidsverklaring. Hij lichtte deze toe vanuit een nationale, Europese en globale invalshoek.

Vervolgens verwelkomde onze voorzitter Prof. dr. Jan Wouters de aanwezigen. Hij benadrukte het belang van de VVN MUN en gaf verdere toelichting bij de MUN casus, namelijk “Het conflict en de humanitaire crisis in de Centraal-Afrikaanse Republiek”. Er werd bijzonder weinig over dit conflict bericht in de Westerse media. Daarom wordt er vaak naar verwezen als ‘het vergeten conflict’. Het conflict en de humanitaire crisis in de Centraal-Afrikaanse Republiek zijn nochtans zeer ernstig. Zo zijn er ondertussen meer dan een half miljoen intern ontheemden, zijn 400 000 mensen het land ontvlucht, zijn er minstens 5000 mensen gestorven en loopt een kwart van de populatie risico op hongersnood.

Centrale spreker Jan Vandemoortele gaf daaropvolgend een lezing over waarom gelijkheid er toe doet. Meer specifiek zette hij uiteen waarom groeiende ongelijkheid één van de grootste sociale, economische en politieke uitdagingen van onze tijd is, en hoe dit duurzame ontwikkeling en mensenrechten ondermijnt. Hij heeft zijn lezing in een artikel samengevat, getiteld “Waarom grote ongelijkheid nefast is voor iedereen”, tevens in dit nummer van Wereldbeeld te raadplegen.

Tenslotte concludeerde Prof. dr. Sven Biscop van het Egmont-instituut de openingsceremonie en benadrukte hij het verband tussen ongelijkheid en conflict. Nadien konden de studenten en de andere genodigden een receptie bijwonen in het wandtapijten salon van het Egmontpaleis.

Zoals steeds volgde diezelfde avond na de receptie ook nog de ‘global village’. Bij deze activiteit brengen de verschillende delegaties iets typerend mee van eten of drinken, of waren ze gekleed in de traditionele klederdracht van het land dat ze zouden vertegenwoordigen in de Veiligheidsraad. De studenten waren erg creatief in het voorstellen van hun land. Sommige waren zelfs naar de ambassade gegaan van het land dat ze vertegenwoordigden en hadden daar allerlei informatiebrochures meegekregen. Men kon er verschillende versnaperingen terugvinden zoals Chinese fortune cookies, Litouwse rode bietensoep en maniokbrood. De ‘global village’ vormt omwille van zijn informele karakter een mooie eerste kennismakingsactiviteit.

De onderhandelingen

De drie daaropvolgende dagen spanden de studenten zich in om tot een resolutie van de VN-veiligheidsraad te komen. De sessies gingen door in de neutrale, prestigieuze zittingszaal van het Grondwettelijk Hof. De locatie heeft er zeker toe bijgedragen dat de studenten zich konden inleven in hun rol als diplomaat. Onze dank gaat daarom uit naar de voorzitters, de griffiers, de rechters en referendarissen van het Grondwettelijk Hof voor hun toestemming tot het gebruik van deze zaal. Daarnaast bedanken we uiteraard ook de conciërge en zijn vrouw voor de goede zorgen tijdens deze vierdaagse MUN.

Er werd echter ook voor de nodige ontspanning gezorgd. Zaterdagavond zijn de studenten samen met de begeleiders gaan eten in het Vlaams-Afrikaans huis, Kuumba. Kuumba is een vzw, gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid, die als doel heeft een ontmoetingsplaats te zijn tussen verschillende culturen. In dit geval voornamelijk de Vlaamse en Afrikaanse cultuur. Het Vlaams-Afrikaans huis is gelegen in het hartje van de Matongé-wijk en de hele avond paste perfect binnen het thema van de casus van de VVN MUN. Er stond een waar feestmaal voor de studenten klaar. Het menu bestond uit een Afrikaans buffet; kip à la moambe, sakasaka, rijst, gebakken bananen, bonen, rijst, maniokbrood, beignets, fruit, enzovoort. Daarnaast vond er op dat moment een expo plaats over de loopgraven in Afrika tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daar werden we niet alleen herinnert aan het feit dat ook in Afrika een bloedige strijd werd geleverd, maar ook aan het feit dat het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk koloniale troepen in Europa inzetten. De studenten namen hun rol als toekomstige diplomaten zeer ernstig en zelfs tijdens het Afrikaans buffet werd er verder onderhandeld.

Tijdens de formele onderhandelingen traden Ambassadeur Johan Swinnen, Prof. dr. Tony Joris, Prof. dr. Ann Pauwels en dr. Wendy De Bondt op als voorzitter van de VN-Veiligheidsraad. Zij leidden de onderhandelingen in goede banen en dankzij hun voorzitterschap verliepen de onderhandelingen erg constructief. Naar hen gaat dus ook al onze dank uit. Volgens Prof. dr. Tony Joris lag het niveau van de onderhandelingen nooit eerder zo hoog. Zoals reeds vermeld, gingen de informele onderhandelingen dan ook quasi non-stop door. Van zaterdagavond tot zondagochtend bijvoorbeeld hebben heel wat studenten tot in de vroege uurtjes onderhandeld en daardoor heel wat slaap gelaten om toch tot een ontwerpresolutie te komen. Zulk enthousiasme en toewijding kan alleen maar worden geloofd. Het resultaat mag er dan ook zijn. De aangenomen VN-Veiligheidsraadresolutie is van uiterst hoogstaande kwaliteit. Ze bevat verschillende aspecten zoals: veiligheid, humanitaire bijstand, grenscontrole, kwetsbare groepen, het wapenembargo, enzovoort.

Slotceremonie

Het aannemen van de resolutie wordt naar jaarlijkse gewoonte gevolgd door een slotceremonie. De sprekers tijdens de slotceremonie waren Prof. dr. Jan Wouters (VVN voorzitter), Sebastiaan Van Severen (VVN Youth president) en Tijs D’Hoest (beleidsmedewerker van het Departement Internationaal Vlaanderen van de Vlaamse Overheid). Prof. dr. Jan Wouters feliciteerde de studenten met hun uitstekende prestatie. Sebastiaan Van Severen lichtte kort de werking, doelstelling en activiteiten van VVN Youth, de jongerenafdeling van VVN, toe. Tijs D’Hoest bracht ten slotte een presentatie over het Flanders Trainee Programme (FTP). Het FTP maakt het mogelijk dat studenten een beurs kunnen bemachtigen voor een stage bij een internationale instellingen.

Na deze presentaties ging Prof. Wouters over tot de plechtige overhandiging van de diplomacy awards. Dit vormt telkens de kers op de taart van het uitstekende werk van de studenten. Elke student werd tevens beloond met een boek van onze VVN Monografieënreeks ‘Wereldvisie’.

Men kan besluiten dat de VVN MUN een traditie is die de VVN hoog in het vaandel houdt. De jaarlijkse zorgvuldige keuze van het te behandelen onderwerp, de educatieve waarde van een MUN, de kwalitatief hoogstaande voorbereiding zowel in groep als individueel, het unieke interuniversitaire karakter, de nodige deskundige leiding van de gelegenheidsvoorzitters en vrijwilligers van de VVN MUN en het onnavolgbare enthousiasme van de deelnemers  voor, tijdens en na de VVN MUN, maken van dit evenement een uniek project in Vlaanderen. Er mag worden gezegd dat de editie van dit jaar een succeseditie was en we hopen deze traditie in de toekomst voort te zetten.

U vindt de openingsrede van Z.E. Ambassadeur Werner Bauwens hierna volgend.

Excellencies,
Distinguished Professors,
Dear Students,
Ladies and Gentlemen,

Let me welcome you on behalf of Deputy Prime Minister and Minister of Foreign and European Affairs Didier Reynders, on mission to Malaysia and Singapore with HRH Princess Astrid.
We are pleased to contribute to the successful launch of this 10th Anniversary Model United Nations by offering the splendor of our Egmont Palace.
I would like to thank the organizers, the Association for the United Nations, the Leuven Center for Global Governance Studies and the Egmont Institute, for this initiative and for their relentless efforts to promote the role of Belgium in multilateral diplomacy.
The policy declaration of the new federal government refers to effective and dynamic multilateralism as one of our foreign policy priorities. Allow me to briefly comment on this from three different but related angles: national, European and global.
1.    At the national level, we aspire to a foreign policy profile based on realism, reliability and ambition. Belgium has a number of comparable advantages. An historically strong diplomatic network in certain areas, such as Central Africa. A rights based approach. The absence of an outspoken national or power politics driven agenda. A consensus or middle ground oriented reflex and diplomatic engineering capacity for thinking out of the box. We also have Brussels European Capital as an essential diplomatic tool for information gathering and mediation. As for ambition, the federal government reaffirmed our candidature for a non-permanent seat on the Security Council for the period 2019-2020. All departments, and specifically Foreign Affairs, Development Cooperation and Defense, will make this a priority and provide the necessary means. At times of drastic budgetary constraints, there is no other way to run our campaign but through combined, coherent and mutually supportive efforts. My department is preparing a campaign profile and master plan and will engage with civil society on this in the near future.

2.    There is no Belgian foreign policy without European dimension. The EU is both a multiplier for our national interests and the prime guarantee provider for the accomplishment thereof. The challenge today is twofold. Do all EU partners generate the political will required to promote common EU power projection worldwide? And are other continents and major players willing to accept the EU as a sui generis regional organization, beyond what is foreseen in the UN Charter? The EU must invest at the same time in post-Lisbon adapted internal coordination and in true external action. Much remains to be done and Belgium has a role to play in this process. We advocate a strong interaction and synchronization between the EU and UN agenda.

3.    There is no other global institutional architecture but the United Nations. To make it work, I see three main challenges.

 A) Reform of the Security Council, both with regard to the working methods (veto right, transparency) and composition (G4, African seat).

B) Streamlining of the General Assembly, which is too often inefficient, stuck in the past with repetitive resolutions and often geared in an outdated confrontational mode (G77 versus West).

C.) Personnel and budget. It is high time to implement a modern personnel policy: mobility, deployment on the ground, avoid duplication. Regarding the regular budget, we advocate a policy of zero nominal growth, in line with what is pursued at most national levels. Special attention must go to the Peacekeeping Operations budget which has seen an unsustainable increase to a yearly spending of 8,5 billion USD. PKO mandates must become more focused, deployments more efficient and the system more accountable. The EU has a role to play: it can provide bridging missions and high quality tools where the UN is facing shortfalls. The 2015 Peace Operations review offers the UN membership a unique occasion to improve its capacity to manage crises.
In conclusion:
We must make the multilateral system work; there is no alternative.
The EU must assume its legitimate role globally in the UN system and prepare for it internally.
Belgium must be a clever player and be able to propose practical and viable solutions.
That is what this Model United Nations is all about: develop competences and stimulate creative thinking, the most precious natural resources of our country. To quote the favorite expression of our compatriot and famous detective Hercule Poirot: we must use our little grey cells to make our diplomacy effective, efficient and influential.
I wish you all a successful meeting.
Werner BAUWENS
Director United Nations
Ministry of Foreign Affairs